Bệnh trĩ đang ngày càng gia tăng tại Việt Nam, tuy nhiên do tâm lý e ngại nên nhiều người không đi khám, âm thầm chịu đựng dẫn đến bệnh trở nặng, khiến việc điều trị khó khăn hơn, chi phí tốn kém hơn. Vì vậy, việc phân độ trĩ thành các cấp độ của trĩ sẽ giúp người dân nhận biết mình đang ở giai đoạn nào, để có hướng điều trị phù hợp.
Bệnh trĩ là gì?
Bệnh trĩ không chỉ đơn thuần là bệnh của tĩnh mạch. Đây là các bệnh của một hệ thống mạch máu từ tiểu động mạch, tĩnh mạch, thông nối động tĩnh mạch đến cơ trơn và mô liên kết được lót bởi lớp biểu mô bình thường của ống hậu môn. Đám rối tĩnh mạch nằm ở lớp dưới niêm mạc được nâng đỡ bởi cấu trúc mô sợi đàn hồi.
Tình trạng gia tăng áp lực thường xuyên như rặn đi cầu, kèm ứ máu liên tục sẽ dẫn đến phình giãn và tạo các búi trĩ vào trong lòng ống hậu môn. Đồng thời càng lớn tuổi, các cấu trúc mô liên kết nâng đỡ ngày càng bị suy yếu, các búi trĩ tụt dần ra khỏi lỗ hậu môn dẫn đến trĩ nội sa.
Bệnh trĩ sẽ được phân độ trĩ thành các cấp độ, các thời kỳ nhằm giúp người bệnh biết rõ mình đang ở giai đoạn nào, nặng hay nhẹ và có hướng điều trị phù hợp, kịp thời.
Cả nam lẫn nữ đều có thể bị trĩ, nhất là từ 30 đến 60 tuổi. Cứ 2 người trên 50 tuổi thì có một người bị trĩ (ít nhất 1 lần trong đời người).
Các loại bệnh trĩ
Trĩ nội: là tình trạng búi trĩ hình thành trên bề mặt lớp niêm mạc bên trong ống hậu môn. Chỉ khi phân độ trĩ ở cấp độ 3, 4 thì búi trĩ mới bị lòi ra bên ngoài và không tự co lại được. Trĩ nội có tính chất phức tạp và nguy hiểm hơn trĩ ngoại.
Trĩ ngoại: Khi búi trĩ xuất phát phía dưới đường lược (hay còn gọi là đường hậu môn-trực tràng), được gọi là trĩ ngoại. Lúc này búi trĩ được phủ bởi lớp biểu mô vảy (squamous epithelium) và nằm bên dưới lớp da bao quanh hậu môn. Trĩ ngoại không được phân độ trĩ thành các cấp độ như trĩ nội mà chia thành các thời kỳ.
Hậu quả của bệnh trĩ
Đa số người bị bệnh trĩ đều không có biểu hiện rõ ràng mà vẫn khỏe mạnh bình thường. Chỉ khi người bệnh bị đau và đi khám mới biết mình bị trĩ. Bệnh không điều trị kịp thời có thể dẫn đến viêm hậu môn, hẹp trực tràng, áp xe, rò hậu môn, sa trực tràng, nứt kẽ hậu môn.
Do vậy, người bệnh cần tìm hiểu xem trĩ có bao nhiêu cấp độ (hay phân độ trĩ như thế nào) để biết mình đang ở giai đoạn nào và điều trị kịp thời.
Các cấp độ của bệnh trĩ
Đối với bệnh trĩ nội
Theophân độ trĩ
của Bộ y tế thì trĩ nội phân thành 4 cấp độ, trĩ nội độ 1, trĩ nội độ 2, trĩ nội độ 3 và trĩ nội độ 4 như sau:Bệnh trĩ nội độ 1: Ở phân độ trĩ này, búi trĩ nằm hoàn toàn trong ống hậu môn. Lúc này trĩ mới hình thành nên khi nội soi sẽ thấy niêm mạc trực tràng dưới xuất hiện các nốt sần với kích thước khác nhau, mềm và đỏ. Búi trĩ còn nhỏ nên chưa thể lồi ra ngoài hậu môn ở giai đoạn này, người bệnh thường chỉ cảm thấy ngứa ngáy ở hậu môn, khó chịu khi đi đại tiện, một số ít trường hợp đại tiện có kèm theo máu.
Trĩ nội độ 2: Ở phân độ trĩ này, lúc bình thường trĩ nằm gọn trong ống hậu môn, khi rặn đi cầu búi trĩ thập thò hay lòi ít ra ngoài. Khi đi cầu xong đứng dậy búi trĩ tự thụt vào trong.
Trĩ nội độ 3: Ở phân độ trĩ này, búi trĩ đã sa ra ngoài ống hậu môn và không có khả năng co trở lại. Búi trĩ chỉ có thể co vào nếu người bệnh dùng tay để đẩy vào bên trong. Các cảm giác như đau rát, chảy máu, khó chịu tiếp tục tăng khi đi vệ sinh. Thậm chí có thể đau ngay cả khi ngồi trên ghế.
Trĩ nội độ 4: Ở phân độ trĩ này, búi trĩ gần như thường xuyên nằm ngoài ống hậu môn. Đây là cấp độ nặng nhất của bệnh trĩ nội. Bước sang giai đoạn này, búi trĩ đã sưng phồng, lòi ra ngoài, lưu thông máu bị cản trở nên không có hiện tượng chảy máu nữa nhưng thay vào đó dịch nhầy sẽ tiết ra nhiều gây ẩm ướt, viêm loét và thậm chí còn hoại tử búi trĩ.
Phân độ trĩ theo các cấp độ
Đối với bệnh trĩ ngoại
Phân độ trĩ chỉ áp dụng cho trĩ nội, không áp dụng với trĩ ngoại. Bệnh trĩ ngoại chia thành 4 thời kỳ như sau:
Thời kỳ thứ nhất:
Do bệnh mới hình thành nên chưa có triệu chứng rõ rệt, khó nhận biết. Người bệnh chỉ cảm thấy hơi cộm, ngứa rát ở hậu môn.
Thời kỳ thứ hai:
Xuất hiện búi tĩnh mạch ngoằn ngoèo do chúng đã bị lồi ra khỏi hậu môn. Khi đi đại tiện, người bệnh sẽ cảm thấy đau đớn, khó chịu; nếu không được vệ sinh sạch sẽ tình trạng viêm nhiễm rất dễ xảy ra.
Thời kỳ thứ ba
: Xuất hiện máu khi đi đại tiện vì búi trĩ bị tắc nghẹt. Cũng vì thế mà người bệnh thường xuyên cảm thấy đau đớn, trường hợp nặng còn bị thiếu máu và nứt kẽ ở hậu môn.
Thời kỳ thứ tư
: Do bước vào giai đoạn nặng nhất nên kích thước búi trĩ tăng lên trông thấy, sưng to gây ngứa ngáy, khó chịu vô cùng. Nhiều trường hợp bị nhiễm trùng gây cảm giác vô cùng đau, ảnh hưởng đến mọi hoạt động của người bệnh.
Dấu hiệu nhận biết bệnh trĩ
Ở từng phân độ trĩ, người bệnh sẽ có những dấu hiệu khác nhau. Thông thường người mắc bệnh trĩ sẽ có các dấu hiệu nhận biết như sau:
Đại tiện ra máu tươi, ra sau và không lẫn vào phân: Nguyên nhân của tình trạng này là do sự giãn ra quá mức của tĩnh mạch khiến cho búi trĩ bị sưng và xung huyết. Nhiều trường hợp máu từ búi trĩ chảy ra còn đọng lại trong lòng trực tràng khiến người bệnh đi ngoài ra máu cục. Bệnh ở giai đoạn đầu chỉ dính chút máu trên phân hoặc giấy vệ sinh nhưng khi đã nặng thì máu bắn thành tia hoặc nhỏ giọt, thậm chí chỉ cần vận động mạnh máu cũng chảy ra.
Ngứa rát hậu môn: Hiện tượng này do chảy dịch kết hợp cùng việc búi trĩ ở ngoài hậu môn gây ra viêm da. Ngứa rát hậu môn thường xảy ra ở phân độ trĩ độ 1 và 2.
Sa búi trĩ: Hiểu đơn giản tình trạng này là búi trĩ bị lòi ra ngoài hậu môn. Nếu bệnh đang ở cấp độ nhẹ thì búi trĩ có thể tự co lên mà không gây đau đớn hay khó chịu cho người bệnh. Ở giai đoạn nặng hơn, búi trĩ không có khả năng tự co mà phải đẩy lên bằng tay, dễ gây đau rát; nặng hơn nữa là búi trĩ ở luôn bên ngoài không đẩy lên được gây ra sa nghẹt trĩ, khi không vệ sinh sạch sẽ rất dễ nhiễm trùng và hoại tử búi trĩ.
Hậu môn đau rát: Tùy mức độ của bệnh trĩ ở từng người mà cơn đau có thể kéo dài vài giờ hoặc dai dẳng. Do khu vực của búi trĩ nội không có dây thần kinh cảm giác nên người bị trĩ nội thường ít đau đớn hơn so với người bị trĩ ngoại.
Tắc mạch: Bên trong búi trĩ sẽ có các cục máu đông nhỏ do tình trạng tắc mạch gây ra. Lúc này bệnh nhân sẽ cảm thấy rất khó khăn, đau đớn khi ngồi.
Sa nghẹt búi trĩ: Khi bị sa nghẹt, búi trĩ sẽ phù nề hoặc sưng to mà không thể đẩy lên được nên người bệnh cảm thấy vô cùng đau đớn.
Chảy nhiều dịch: Do búi trĩ sa xuống nên cơ vòng hậu môn bị hở khiến cho chất dịch chảy từ trong hậu môn ra kèm theo phân gây nên tình trạng ẩm ướt ở khu vực này khiến khu vực hậu môn lúc nào cũng ẩm ướt khó chịu.
Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh trĩ
Các đối tượng dưới đây có nguy cơ mắc bệnh trĩ nhất:
Những người thường xuyên bị táo bón hoặc tiêu chảy làm tăng tần suất bệnh trĩ, rặn làm tăng áp lực lên các tĩnh mạch gây căng giãn và ứ máu.
Những người có chế độ ăn ít chất xơ, làm tăng tần suất bệnh trĩ.
Những người thừa cân và béo phì, làm gia tăng tần suất bệnh.
Những người gia tăng áp lực ổ bụng do thường xuyên lao động nặng như: khuân vác, vận động viên cử tạ, quần vợt,…; đứng lâu, ngồi nhiều như thư ký, thợ may, nhân viên bán hàng làm gia tăng áp lực ổ bụng cản trở sự hồi lưu máu về tim đưa đến giãn tĩnh mạch hậu môn.
Những đối tượng có u vùng tiểu khung bao gồm u đại trực tràng, u ở tử cung và thai nhiều tháng làm cản trở hồi lưu máu trở về tim gây giãn tĩnh mạch.
Khi nào cần phải đi khám trĩ?
Người dân ngay khi thấy có những triệu chứng bất thường từ phân độ trĩ độ 1 như ngứa, đau rát, ẩm ướt hậu môn, khó đi đại tiện và khi đi xuất hiện máu, cơ thể mệt mỏi,… chính là cơ thể đang cảnh báo rất có khả năng bạn đang bị trĩ. Khi đó, bạn hãy tới ngay các chuyên khoa tiêu hóa tại các bệnh viện hoặc cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và kiểm tra kịp thời.
Trong trường hợp biến chứng nặng như gây chảy máu thành tia, hậu môn có biểu hiện hoại tử, hậu môn kích thích đau, rát, khó sinh hoạt, người bệnh phải đến ngay bệnh viện để được bác sĩ can thiệp kịp thời. Người bệnh tuyệt đối không được tiếp tục tự điều trị tại nhà vì có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.
Khám trĩ ở đâu uy tín, hiệu quả?
Để biết bản thân đang ở phân độ trĩ nào, cấp độ của trĩ ra sao, người bệnh nên đến các cơ sở y tế uy tín để thăm khám và chữa trị với các bác sĩ chuyên khoa.
Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc hội tụ đầy đủ đội ngũ bác sĩ, cùng hệ thống các phương tiện hiện đại, dần trở thành một địa chỉ uy tín được đông đảo bệnh nhân có nhu cầu khám và điều trị bệnh trĩ tin tưởng.
Bệnh nhân có thể hoàn toàn yên tâm với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Ngoại: TTND. PGS.TS Nguyễn Xuân Hùng – Nguyên Giám đốc Trung tâm Phẫu thuật Đại trực tràng – Tầng sinh môn, BV Hữu Nghị Việt Đức, Phó Chủ tịch hội Hậu môn – Đại trực tràng Việt Nam, Hội viên Hội thầy thuốc điều trị các bệnh lý Đại trực tràng – Hậu môn của Cộng hoà Pháp; TTUT. TS. BSCKII Phạm Văn Cường, gần 40 năm kinh nghiệm, hội viên Hội Phẫu thuật Nội soi và Ngoại khoa Việt Nam.
Điều trị TRĨ với chuyên gia để:
Chẩn đoán ĐÚNG: tránh nhầm lẫn với ung thư trực tràng, polyp, các bệnh lý khác vùng hậu môn
Điều trị ĐỦ: 50% ca bệnh có thể chỉ dùng thuốc kết hợp điều chỉnh ăn uống sinh hoạt, 45% can thiệp thủ thuật đơn giản
Can thiệp HIỆU QUẢ: ít tổn thương, phục hồi nhanh, rất ít biến chứng, tỉ lệ khỏi trên 95%
Đặt lịch khám với Chuyên gia: 0911 908 856
Tư vấn phẫu thuật: 0949 646 556
Đăng ký nhận thông tin và tư vấn tại:
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Hồng Ngọc để có thêm những thông tin hữu ích về sức khỏe và các chương trình ưu đãi hấp dẫn từ bệnh viện.