Polyp trực tràng là gì? Nguyên nhân và cách điều trị

Polyp trực tràng là gì? Nguyên nhân và cách điều trị

12-05-2020

Polyp trực tràng là tình trạng xuất hiện những khối u ở thành ruột hoặc lòng trực tràng. Đây là bệnh lý tiêu hóa phổ biến với độ tuổi ngày càng trẻ hoá, có nguy cơ tiến triển thành ung thư nếu không được phát hiện và điều trị sớm.

Polyp trực tràng là gì? Phân loại polyp trực tràng

Trực tràng là một trong những bộ nằm ở phần cuối của hệ tiêu hóa, nối giữa đại tràng và hậu môn. Chức năng chính của trực tràng là lưu trữ chất thải (phân) và tham gia vào quá trình đào thải phân ra khỏi cơ thể.

Polyp trực tràng là tình trạng xuất hiện những khối u lồi nằm ở thành ruột hoặc trong lòng trực tràng. Đa số các polyp trực tràng đều lành tính nếu có kích thước nhỏ, tuy nhiên nếu polyp phát triển có kích thước lớn sẽ chuyển sang ác tính, tăng khả năng bị ung thư cao.

polyp-truc-trang
Polyp trực tràng là tình trạng xuất hiện những khối u lồi nằm trong lòng trực tràng

Phân loại polyp trực tràng

Về hình dạng, nhìn chung polyp trực tràng có 2 dạng: không cuống (polyp phẳng) và có cuống, trong đó loại không cuống có độ phổ biến hơn.

Về mặt bệnh học, polyp trực tràng còn chia làm 2 dạng khác nhau với mức độ nguy hiểm cũng khác nhau, đó là polyp tuyến (polyp phát triển bất thường) và polyp không phải dạng tuyến (không phát triển bất thường). Theo đó có thể phân chia các loại polyp trực tràng hay gặp như sau:

  • U tuyến ống: Chiếm khoảng 70% các trường hợp, là loại polyp phổ biến nhất. Đây là loại polyp mà cấu trúc tế bào vẫn giữ được cấu trúc bình thường theo dạng ống.
  • Polyp tăng sản: Là một polyp không phải dạng tuyến, thường có kích thước nhỏ và có nguy cơ thấp chuyển thành ung thư. Do đó, nếu mắc phải polyp tăng sản thì người bệnh không cần phải quá lo lắng. 
  • Polyp răng cưa: Đây là loại polyp nhỏ (thường dưới 5mm), hình dạng tròn và không có cuống. Polyp răng cưa khó phát hiện, là một loại u tuyến nguy hiểm và có thể phát triển thành ung thư. Tùy thuộc vào kích thước, dạng mô bệnh học và mức độ loạn sản lúc được phát hiện của polyp mà các khối u có nguy cơ ác tính khác nhau.
  • Polyp viêm: Thường xảy ra ở người bệnh bị viêm ruột. Đây không phải là một loại polyp thật sự mà thực chất là một phản ứng với tình trạng viêm mạn tính ở trực tràng, thường xuất hiện ở người bệnh viêm đại tràng thể loét mạn tính hoặc người bệnh Crohn đại trực tràng.
  • U tuyến ống nhánh: Có khoảng 5-15% người bệnh mắc phải loại polyp này. Polyp có kích thước thay đổi, có cuống hoặc không có cuống và có nguy cơ ung thư hóa thấp.

Polyp trực tràng có nguy hiểm không?

Polyp trực tràng rất nguy hiểm nếu trở thành ác tính (ung thư), gây ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe của người bệnh.

Mặc dù polyp trực tràng đa phần đều là lành tính, tuy nhiên nếu polyp tăng số lượng và kích thước lớn sẽ dẫn đến nguy cơ cao bị ung thư trực tràng. Vì vậy, nếu phát hiện mắc polyp trực tràng thì người bệnh nên điều trị càng sớm càng tốt, tránh để lâu khiến bệnh trở nặng, sức khỏe suy giảm, tốn kém chi phí.

polyp-truc-trang
Polyp trực tràng nếu không được điều trị sớm có thể tiến triển thành ung thư

Nguyên nhân hình thành polyp trực tràng

Polyp trực tràng được hình thành do sự tăng sinh quá mức của các tế bào niêm mạc. Đây là tình trạng phì đại của biểu mô tuyến xung quanh trục liên kết mạch ở trực tràng.

Bất kỳ ai cũng có thể mắc bệnh polyp trực tràng đặc biệt là với những người có yếu tố nguy cơ cao như:

  • Người từ 50 tuổi trở lên.
  • Người có tiền sử gia đình mắc bệnh polyp hoặc ung thư trực tràng, ung thư đại tràng.
  • Người mang gen di truyền hiếm gặp khiến người bệnh có nguy cơ cao phát triển polyp.
  • Người có tiền sử mắc polyp tiêu hóa.
  • Người mắc bệnh viêm loét đại tràng hoặc bệnh Crohn.
  • Phụ nữ bị ung thư buồng trứng hoặc ung thư tử cung trước 50 tuổi.
  • Người mắc bệnh tiểu đường.
  • Người mắc chứng rối loạn di truyền, chẳng hạn như hội chứng Lynch hoặc hội chứng Gardner.

Ngoài ra, một số thói quen cũng làm tăng nguy cơ mắc polyp trực tràng bao gồm:

  • Chế độ ăn uống không lành mạnh: ăn quá nhiều chất béo, ít chất xơ, thường xuyên uống rượu bia,....
  • Thói quen hút thuốc lá.
  • Ít tập hoặc không tập thể dục.
  • Người thừa cân, béo phì,...
polyp-truc-trang
Chế độ ăn uống nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh, uống nhiều nước ngọt,… có thể là nguyên nhân gây ra polyp trực tràng

Triệu chứng của bệnh polyp trực tràng

Phần lớn polyp trực tràng thường không có triệu chứng và chỉ được phát hiện thông qua nội soi trực tràng. Tuy nhiên, nếu khối polyp phát triển lớn thì có thể gây ra các triệu chứng như:

  • Đại tiện phân lẫn máu tươi: Đây là dấu hiệu dễ phát hiện bệnh nhất, khi đi ngoài người bệnh sẽ thấy máu phủ ngoài mặt phân, phân có khuôn và không trộn lẫn với máu.
  • Đau hoặc đau quặn bụng
  • Cuống polyp sa ra ngoài (sa trực tràng): Trường hợp polyp trực tràng có cuống dài có thể sa ra ngoài hậu môn gây cảm giác khó chịu.
  • Thay đổi thói quen đại tiện: Tiêu chảy, táo bón, đại tiện nhiều lần trong ngày,...

Có thể bạn quan tâm:

Các phương pháp chẩn đoán polyp trực tràng

Để có thể chẩn đoán được polyp trực tràng, trước tiên bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng và hỏi thăm tình trạng bệnh của người bệnh. Sau đó, bác sĩ có thể sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện một số phương pháp cận lâm sàng khác như:

Nội soi trực tràng và sinh thiết mô bệnh học

Nội soi được xem là “tiêu chuẩn vàng”,  là phương pháp chính xác nhất để phát hiện polyp trực tràng, u trực tràng. Bác sĩ đưa ống soi có đầu gắn camera và đèn soi qua hậu môn, đi sâu vào bên trong trực tràng để kiểm tra, quan sát và phát hiện những tổn thương như polyp, viêm loét trực tràng,... 

Khi phát hiện có polyp trong trực tràng, bác sĩ sẽ tiến hành cắt bỏ triệt để toàn bộ polyp. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể thông qua nội soi để thực hiện sinh thiết để xác định polyp là lành tính hay ác tính.

polyp-truc-trang
Bác sĩ thực hiện nội soi trực tràng và cắt polyp

BVĐK Hồng Ngọc ứng dụng công nghệ nội soi dải tần ánh sáng hẹp NBI tiêu chuẩn Nhật Bản, phóng đại hình ảnh tới 150 lần, nhuộm màu biểu mô không cần hóa chất với sóng ánh sáng đơn sắc 415 & 510 nm, cho phép quan sát sâu từng vi mạch, phát hiện mọi tổn thương, chẩn đoán mọi bất thường bao gồm polyp, viêm - loét, u lành, tổn thương ung thư sớm…. ngay trong nội soi. 

Đặt lịch nội soi trực tràng bằng công nghệ nội soi NBI Extra III ngay: 0911 908 856

Chụp X-quang 

Sử dụng thuốc cản quang để chụp X-quang trực tràng, giúp bác sĩ nhìn rõ cấu trúc bên trong, từ đó phát hiện polyp hay khối u trực tràng. Tuy nhiên, phương pháp này dễ bỏ sót những polyp nhỏ khó phát hiện.

Chụp cắt lớp vi tính (CT-scanner)/ chụp cộng hưởng (MRI)

Đây là phương pháp không xâm lấn giúp phát hiện và chẩn đoán polyp trực tràng. Tuy nhiên, cũng như chụp X-quang, phương pháp này có thể bỏ sót những polyp có hình dạng phẳng.

Trường hợp phát hiện tổn thương nghi ngờ polyp, người bệnh vẫn cần được nội soi để chẩn đoán xác định.

Xét nghiệm máu trong phân

Trong giai đoạn đầu của ung thư trực tràng, người bệnh có thể gặp phải triệu chứng đại tiện lẫn máu. Xét nghiệm máu trong phân giúp bác sĩ phát hiện polyp, u ác tính và đưa ra các chỉ định phù hợp.

Phương pháp điều trị polyp trực tràng

Phương pháp điều trị polyp trực tràng hiệu quả nhất đó là cắt bỏ triệt để toàn bộ polyp, bởi những khối polyp này có thể dẫn tới ung thư.

  • Polyp có cuống sẽ được cắt bỏ trong quá trình nội soi trực tràng bằng cách dùng dao để cắt hoặc dao để đốt điện.
  • Nếu như polyp không có cuống hoặc không thể cắt đi khi nội soi thì bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật mổ.

An tâm nội soi tại BVĐK Hồng Ngọc với ekip bác sĩ nội soi hàng đầu: PGS.TS.BS Nguyễn Cảnh Bình hơn 40 năm kinh nghiệm, ThS.BS Lê Thị Vân Anh hơn 30 năm kinh nghiệm, ThS.BS Nguyễn Tiến Sơn gần 20 năm kinh nghiệm, ThS.BS Nguyễn Hải Ánh gần 20 năm kinh nghiệm… làm chủ nhiều kỹ thuật khó như cắt tách dưới niêm mạc ESD - loại bỏ hoàn toàn ung thư sớm đại trực tràng ngay trong nội soi, ít đau đớn, không cần phẫu thuật. 

polyp-truc-trang
Ekip bác sĩ đang thực hiện nội soi cắt tách dưới niêm mạc ESD điều trị ung thư sớm trực tràng

Liên hệ Hotline 0911 908 856 để được tư vấn cụ thể và đặt lịch nội soi nhanh chóng cùng chuyên gia 

Trong trường hợp polyp đã phát triển thành ung thư, việc điều trị sẽ phụ thuộc vào tình trạng lan rộng của khối ung thư. Để xác định tình trạng bác sĩ sẽ thực hiện sinh thiết và quan sát mô tế bào ở dưới kính hiển vi. 

  • Nếu như ung thư đã xâm lấn vào các cuống polyp, sẽ cần cắt bỏ polyp ác tính, ngoài ra những đoạn ruột già có polyp có tế bào ung thư cũng sẽ cần cắt bỏ và tiến hành ghép trực tràng vào cùng với ruột non. 
  • Sau khi trực tràng bị cắt bỏ, bác sĩ sẽ phải phẫu thuật tạo một lỗ mở ở ruột non ra ngoài thành bụng (mở thông hồi tràng hoặc tạo hậu môn nhân tạo) để giúp bệnh nhân có thể đi vệ sinh. Chất thải được đưa qua thông lỗ mở rồi thông vào trong túi dùng một lần.

Hiện nay có một số loại thuốc chống viêm không chứa steroid đang trong quá trình kiểm chứng về khả năng tiêu diệt những khối u do polyp gia đình gây ra. Tuy nhiên tác dụng của thuốc chỉ là tạm thời, khi bệnh nhân ngừng thuốc thì polyp sẽ bắt đầu phát triển từ từ trở lại.

Phòng ngừa polyp trực tràng

Có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh polyp trực tràng và ung thư đại trực tràng bằng cách kiểm tra y tế thường xuyên. Bên cạnh đó một số thay đổi lối sống cũng có thể giúp phòng ngừa polyp trực tràng:

  • Xây dựng và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Bổ sung nhiều trái cây, rau và ngũ cốc trong chế độ ăn uống, đồng thời giảm lượng chất béo dung nạp. Hạn chế uống rượu và bỏ thuốc lá. Duy trì hoạt động thể chất và trọng lượng cơ thể khỏe mạnh.
  • Bổ sung canxi và vitamin D: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung canxi và vitamin D có thể giúp ngăn ngừa tái phát u tuyến đại tràng. Bạn có thể uống thuốc dưới sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc bổ sung qua các thực phẩm ăn uống hàng ngày.
  • Nếu tiền sử gia đình có người mắc bệnh polyp trực tràng, hãy cân nhắc việc đi khám kiểm tra.

Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý cũng như kê đơn thuốc hiệu quả tốt nhất.

------------------

Trung tâm Tiêu hóa và Bệnh lý Đại Trực Tràng, Tầng sinh môn - Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc

  • Số 55 Yên Ninh, Ba Đình, Hà Nội
  • Số 8 Châu Văn Liêm, Từ Liêm, Hà Nội
  • Phòng khám Hồng Ngọc Tasco Long Biên - Tầng 3, tòa B, Tasco Megamall, 07- 09 Nguyễn Văn Linh, Việt Hưng, Hà Nội
  • Hotline: 0911 908 856 hoặc 0949 646 556
Đọc tiếp
Quay lại
Hỏi đáp Bác sĩ
Viết câu hỏi
Các bác sĩ có chuyên khoa liên quan

Đăng ký tư vấn

Cơ sở chuyên khoa liên quan
Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc - Phúc Trường Minh
  • Số 8 đường Châu Văn Liêm, Phường Từ Liêm, Thành phố Hà Nội, Việt Nam
  • Hotline: +(84-24) 7300 8866
Đặt lịch ngay
Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc - Yên Ninh
  • Số 55 Yên Ninh, phường Ba Đình, Hà Nội
  • Hotline: (+84-24) 3927 5568
Đặt lịch ngay
Phòng khám Đa khoa Hồng Ngọc - Keangnam
  • Tầng 10 tòa nhà 70 tầng, tòa nhà Keangnam Hanoi Landmark Tower, phường Yên Hòa, Hà Nội
  • Hotline: (+84-24) 3927 5568
Đặt lịch ngay
Phòng khám Đa khoa Hồng Ngọc - Kosmo Tây Hồ
  • Tầng 1&2 Tòa nhà NoVo chung cư Kosmo, 161 Xuân La, phường Xuân Đỉnh, Hà Nội
  • Hotline: (+84-24) 3927 5568
Đặt lịch ngay